‘Dat kerkje van ons, dat moet toch al heel wat keren zijn geschilderd. Zou het niet leuk zijn een hele verzameling schilderijen en tekeningen bij elkaar te laten zien, afgebeeld op een spandoek of zoiets?’ Zo begon ons project Rondom Magnus. Al snel bleek dat heel wat schilderij-eigenaren ‘hun’ kunstwerk graag voor dit doel beschikbaar stelden. En dat we er méér mee zouden kunnen.
Drie van de veertig panelen rondom de Magnuskerk
De verzameling kerkafbeeldingen was niet alleen verrassend op kunstzinnig gebied, ‘de kerk in het landschap’ is ook een thema waar veel over valt te zeggen, waar behoorlijk ingrijpende keuzes en verschillen van mening mee gemoeid zijn. Èn een thema dat goed zou passen in ’50 jaar Drentsche Aa’, dus wie weet: een financiële bijdrage…?
Projectplan
Terwijl de eerste aanmeldingen van schilderijeigenaren al binnen kwamen, werkten we een projectplan uit, met doelstelling, wie-doet-wanneer-wat en projectbegroting. Daarmee konden we aankloppen bij een aantal instanties waarvan we subsidie hoopten te krijgen. We onderscheidden vier onderdelen: de presentatie van de schilderijen in een buitenexpositie; een verzameling Magnuskerkspullen in een binnenexpositie; een gidsje met routebeschrijving gekoppeld aan schilderij-afbeeldingen; en een symposium waarin het onderwerp in breder perspectief geplaatst zou worden en met de bedoeling dat het thema ook elders een vervolg zou krijgen.
Rondwandeling: Blik op de Kerk
Eén van de verrassende doorkijkjes
Het eerste projectresultaat lag al eind 2014 klaar maar moest wachten op het voorjaar. Een routebeschrijving, die voert langs ‘blikken op de kerk’: blikken op paaltjes die fraaie doorkijkjes markeren. Die maken duidelijk wat beplantingsplannen teweeg kunnen brengen, maar ook: wat het huidig beheer van houtwallen kan doen. De routebeschrijving is opgenomen in een gidsje dat tegelijk een catalogus is van een groot deel van de schilderijen. Een bijzonder boekje, dat zijn waarde behoudt. Het loont om een grafisch vormgever in de club te hebben! De verkoop verliep vanaf het eerste begin voorspoedig, zelfs toen de markante punten nog niet eens met zo’n blik op de kerk waren gemarkeerd.
Symposium
Burgemeester Van Oosterhout geeft het woord aan een van de vragenstellers
De vier weken Rondom-Magnusexpositie werden afgetrapt met symposium, samen met Drents Landschap georganiseerd. Wat oorspronkelijk begonnen was met de vele schilderijen van het dorpssilhouet van Anloo met centraal daarin de Magnuskerk, had zich allengs verbreed tot de veranderende relatie tussen architectuur en landschap in zijn algemeenheid. Met vooral de nadruk op het verdwijnen van gezichtsbepalende bouwwerken achter de alsmaar doorgroeiende bomen; een fenomeen dat zich niet beperkt tot Anloo en de achter het groen verdwijnende Magnus. Een literator, een cultureel archeoloog, een architect en een landschapsarchitect lieten hun licht over deze materie schijnen. Een troubadour luisterde het geheel op met liederen over nostalgie. Na de publieksdiscussie, waarmee het symposium werd afgesloten, was er een voortreffelijke lunch in de historische setting van de Homanshof, waar ook de discussies werden voortgezet. Velen van de aanwezigen namen deel aan de wandeling Rondom Magnus, onder deskundige begeleiding van enkele leden van de vereniging Historisch Anloo.
Buitenexpositie
De buitenexpositie leidt vanzelf naar een blik ìn de kerk
Al meteen vanaf de dag waarop dit idee in een eerste krantenartikel ter sprake kwam, werden schilderijen voor dit doel van heinde en verre aangeboden, zelfs vanuit Portugal. Fotografen gingen op pad, losten probleempjes op met belichting en spiegelend glas en zorgden voor gave reproducties. Een hele organisatie nog: het team wilde beslist een goede kwaliteit foto’s afleveren en kon niet ‘even gauw’ met flitslicht een foto maken. We vonden een vakman die de reproducties perfect op doek kon afdrukken In plaats van een simpel spandoekje werden het veertig prachtige panelen. Een aantal handige dorpsgenoten zorgde voor een ingenieus systeem waardoor we de panelen (met hulp van velen) elke avond veilig konden opbergen. Het was prachtig om te zien dat er op alle momenten van de dag wel een aantal belangstellenden langs die panelen liep.
Binnenexpositie: Blik in de Kerk
Kast met parafernalia
Beschilderde melkbussen
Een groep dames (vreemd: geen heren) kreeg de vrije hand voor de inrichting van de binnenexpositie in de kerk. Ze stelden een smaakvolle expositie samen van tabaks-dozen, prenten, getuigschriften en andere parafernalia. Mooi ingericht in oude meubeltjes. En met inzet van (wederom) een flink aantal vrijwilligers om die expositie te bemannen.
Panorama Magnus
Panorama Magnus: olieverfschilderij ven Laurens Boersma
Een van de leden kwam met een idee dat mooi bij de binnenexpositie aansloot, naar voorbeeld van Panorama Mesdag in Den Haag.
Een aantal kunstenaars nam op zich om een reeks schilderijen te maken waarop niet de kerk werd afgebeeld, maar dat wat je ziet als je met je rug naar de kerk staat. De resultaten werden geëxposeerd in Museum Musch, waar uiteraard ook oudere werken van Evert Musch zelf te zien waren.
Rondom-Magnus-markt
Kraampje Rondom-Magnus-markt
Het leek ons goed om eens op de zaterdagen voor wat extra ‘reuring’ te zorgen om bezoekers te lokken. Daarvoor werd een marktje geregeld, met veel creatieve en ambachtelijke producten, waaronder unieke Anlooër Torentjes, dank zij bakkerscontacten en iemand die wel even de juiste koek vormpjes fabriceerde.
Een draaiorgel bracht sfeer en een optreden van NiceAn’Loose, het popkoor van Anloo, lokte heel wat bezoekers de kerk in.
Creaties schoolkinderen: Kerk op het Blik
Creaties van schilders en van schoolkinderen
De ‘Kerk op het blik’ jury aan het werk
Naast ‘blik op de kerk’, ‘blik in de kerk’, ‘kerk in blik’ hebben de leerlingen van OBS Anloo zich artistiek uitgeleefd op het thema ‘kerk op blik’, met zeer fraaie resultaten, die tijdens de tentoonstelling in de Magnuskerk te zien waren. Na een rondje om de kerk stond een deskundige jury klaar om de resultaten te beoordelen. Het oordeel van de jury was unaniem: alle kinderen kregen de hoofdprijs, een ijsje.
Verkoop reproducties en afsluiting
Veiling van de reproducties bij de afsluiting van het project
Als schilderijexpositie rond de kerk hadden we aanvankelijk een eenvoudig spandoek voor ogen. Het werd een reeks panelen met prachtige afdrukken van hoge kwaliteit. Te mooi om weg te doen… Omdat het project (met subsidies) natuurlijk niet bedoeld was om zelf rijk te worden van de belangeloos beschikbaar gestelde schilderijen, besloten we tot een verkoop ten bate van Oude Drentse Kerken (na aftrek van kosten). Belangstellenden konden een bod uitbrengen op een paneel of op een afbeelding afzonderlijk. Tijdens de openingsuren van de tentoonstelling konden biedingsbriefjes worden ingeleverd en ook via de web site was het mogelijk te bieden. En op zaterdag 11 juli is in de Magnuskerk een veiling georganiseerd van alles waarop nog niet was geboden, daarvoor is het koor op vrijdagmiddag ontruimd. De veilingmeesters zorgden voor een vlot verloop van de veiling en na afloop was er voor alle bezoekers koffie of thee met koek, terwijl het technisch team de afbeeldingen losmaakte uit de frames en het financiële team de afrekeningen afhandelde.
Na afloop is het project symbolisch afgesloten met een borrel en een hapje bij restaurant Woodz en woorden van grote dank aan allen die zich zo geweldig hebben ingezet voor dit fantastische project Rondom Magnus, dat als klein idee is begonnen en als groot evenement is geëindigd. En dat fors heeft bijgedragen aan de dorpstrots, die ons aan elkaar en aan Anloo bindt.
Paneel bij het binnenrijden van Anloo
De tomeloze inzet van vrijwilligers maakte dit project tot een succes. Maar het was zeker niet mogelijk geweest zonder de financiële en materiële ondersteuning van een groot aantal sponsoren!
Op maandag 13 juli is alles opgeruimd, behalve de grote panelen bij de dorpstoegangen en in het veld. Die blijven op verzoek van de gemeente Aa en Hunze staan tot aan het eind van de zomer.
Albert Hovius, Benny Langenkamp
